Đồ gốm men ngọc là thuật ngữ để chỉ
đồ gốm được
tráng men màu xanh lục nhạt của
ngọc, còn được biết đến như là
đồ gốm men xanh. Men ngọc là từ để chỉ một loại men gốm trong suốt, thường với các vết rạn nhỏ, đầu tiên được sử dụng trên các loại đồ gốm màu xanh lục nhưng sau này cũng được sử dụng trên các loại đồ gốm sứ khác. Đồ gốm men ngọc bắt nguồn từ
Trung Quốc và các lò đáng chú ý như
lò Long Tuyền ở tỉnh
Chiết Giang là nổi tiếng vì màu men ngọc trên các sản phẩm của mình.
[1] Sản xuất đồ gốm men ngọc sau này lan rộng sang các khu vực khác tại
Đông Á, như tại
Nhật Bản và
Triều Tiên[2] cũng như
Đông Nam Á như tại
Việt Nam và
Thái Lan. Cuối cùng thì các lò gốm châu Âu cũng làm ra được một số sản phẩm gốm men ngọc, nhưng nó chưa bao giờ là sản phẩm gốm chủ yếu tại đây. Các sản phẩm tinh xảo nhất là
đồ sứ, nhưng cả màu và men ngọc đều có thể tạo ra trên các sản phẩm
sành và
đất nung. Phần lớn các đồ gốm men ngọc Long Tuyền thời kỳ đầu nằm trên ranh giới giữa đồ sành và đồ sứ theo định nghĩa phương Tây, nhưng được gọi chung tại Trung Hoa là đồ sứ.Trong nhiều thế kỷ thì đồ gốm men ngọc được các triều đình Trung Hoa đánh giá cao, trước khi bị thay thế theo thị hiếu bằng các loại đồ gốm được trang trí, đặc biệt là
gốm hoa lam trong
thời Nguyên. Sự tương đồng về màu sắc với ngọc, theo truyền thống là vật liệu được đánh giá rất cao tại Trung Quốc, là lý do chính trong sức hấp dẫn của nó. Đồ gốm men ngọc vẫn được tiếp tục sản xuất tại Trung Quốc ở quy mô nhỏ hơn, thường là với ý thức phục hồi các phong cách gốm cổ. Tại Triều Tiên đồ gốm men ngọc được sản xuất trong thời kỳ
Cao Ly (918–1392) được coi là kinh điển của
đồ sứ Triều Tiên.Màu men ngọc được sản xuất theo phương pháp cổ điển bằng cách nung một loại men có chứa ít
ôxít sắt ở nhiệt độ cao trong lò
khử. Các vật liệu phải được tinh chế, vì các hóa chất khác có thể làm thay đổi hoàn toàn màu sắc. Quá ít oxit sắt tạo ra màu xanh lam (đôi khi là hiệu ứng mong muốn), và quá nhiều oxit sắt sẽ tạo ra màu nâu ôliu và cuối cùng là màu đen; lượng phù hợp là từ 0,75% đến 2,5%. Sự hiện diện của các hóa chất khác cũng có thể gây ra ảnh hưởng, như
titan dioxit tạo ra vết màu hơi vàng.
[3]